Hoe kan ik zien dat mijn boom ziek is?

minuten leestijd

Zowel bomen in de tuin als bomen in openbare gebieden kunnen op den duur te maken krijgen met boomziekte. Toch is het zo dat als het op de verzorging van bomen aankomt, ze de minste aandacht krijgen van alle planten in de tuin. Dat bomen goed in de gaten worden gehouden, is dus van groot belang om boomziekte te voorkomen. Nu vraag jij je vast af: Hoe kan ik zien dat mijn boom ziek is? En hoe kan ik dit in de toekomst voorkomen? In dit blog geven we je antwoord op al je vragen omtrent het herkennen van boomziektes.

Boomziektes: wat zijn dat eigenlijk?

Bomen zijn de grootste planten in de tuin, maar toch worden ze al snel vergeten. En dat terwijl boom ziekte altijd op de loer ligt. In de meeste gevallen worden deze ziektes veroorzaakt door virussen, schimmels of bacteriën. Daarnaast kan een boom ook ziek worden door insecten of andere dieren die bepaalde bacteriën met zich meebrengen. Als de boom hier niet goed op reageert, kan de boom ziek worden.

De meest voorkomende boom ziekte

Dat je meteen actie onderneemt om boom ziektes te bestrijden is ontzettend belangrijk. Doe je dit niet, dan kan de boom zelfs ziektes verspreiden naar nabijgelegen bomen. Dit kan een gevaar vormen voor de bomen in jouw tuin, maar ook met name bij bomen in parken of bospercelen kan dit gevaarlijk zijn. Er zijn een aantal soorten ziektes waarbij zeker hulp van een professional moet worden ingeschakeld.

Iepenziekte

Het grote nadeel aan een boom met de iep ziekte is dat het zal verdrogen. Het is namelijk zo dat de schimmel die deze ziekte veroorzaakt, zich verspreidt in de houtvaten. De boom sluit de houtvaten hierdoor af waardoor de kans op verdroging groter wordt. Deze ziekte kun je herkennen aan dat de kroon van de boom bruin kleurt en dat in de doorsnede van de takken donkergekleurde stippen ontstaan.

Laat gezonde bomen op tijd injecteren tegen deze besmettelijke ziekte. Op die manier voorkom je ook dat iepenspintkevers zich in de boom verspreiden. Als het al te laat is, zal de boomverzorger de zieke bomen kappen om verspreiding te voorkomen.

Kastanjebloedingsziekte

Ook al komt deze ziekte alleen voor bij Paardenkastanjebomen, deze ziekte wil je niet tegenkomen. Deze ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie, die zich nestelt in de cellen van de boom. De cellen raken hierdoor verstopt waardoor de toevoer van voedingsstoffen voor de boom wordt belemmerd. Je ziet roestbruine vochtige plekken op de boom verschijnen die lijken te bloeden. Deze vloeistof is in het begin nog helder, maar veranderd na een tijdje in donkerbruine stroperige vloeistof.

Je kunt een aantal maatregelen nemen om deze ziekte te verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan bodemverbetering en het bestrijden van de kastanjemineermot. Je kunt ook aangetaste plekken ontsmetten en wegsnijden, bestrijdingsmiddelen aanbrengen en de bacterie met warmte behandelen om de kastanje ziekte te lijf te gaan.

Bacterievuur

Bacterievuur, ook wel perenvuur genoemd, wordt ook veroorzaakt door een bacterie. Deze bacterie bereikt de boom door via de bloemen van de boom binnen te dringen. Verdroogde, verdorde en verkleurde bloesems, bladeren en vruchten zijn hiervan het gevolg. Het is net of alles door vuur wordt verschroeid. Als je merkt dat takken of zelfs de gehele boom van kleur verandert of zelfs afsterft, zou je kunnen stellen dat de boom is besmet met bacterievuur. Deze herken je ook aan de paarse plekken op de bast.

Heb je deze ziekte op jouw bomen gespot? Grijp dan zo snel mogelijk in. Vooral met hoge temperaturen kan deze boom ziekte snel verspreiden. Snoei de zieke delen van de tak met een halve meter gezond hout weg en verbrand deze vervolgens. Als de boom te veel is aangetast, is de zieke bomen kappen nog de enige optie.

Essentaksterfte

De Essentak ziekte wordt veroorzaakt door een schimmel, die door de wind wordt meegenomen en zich in het blad van de bomen nestelt. Deze ziekte herken je aan verkleuring van bladeren, het afsterven van bladeren of aantasting van de bladsteel. Bij de Essentaksterfte sterft een steeds groter deel van de boom. Hierdoor kunnen risico’s ontstaan als bijvoorbeeld afbrekende takken. Ook wordt de boom zwak en kan deze met een kleine zucht wind al omvallen.

Ondanks dat de ene boom beter bestand is tegen deze ziekte dan de ander, in de meeste gevallen worden besmette bomen gekapt. Er kunnen dan geen takken vallen en ook kan de boom zo niet omvallen. Schakel hiervoor altijd de hulp in van een professioneel bedrijf.

Bepaal de ziekte van de boom aan de hand van deze stappen

1. Stel vast welke boom het is
2. Ga na welke soortspecifieke ziekte het kan zijn
3. Ga na wat de omgevingsgeschiedenis van de boom is. Zijn er bepaalde factoren in de omgeving van de boom veranderd?

De oorzaken van een zieke boom

Als je vermoedt dat jouw boom of bomen ziek zijn, is het aangeraden om altijd eerst de omgeving te onderzoeken. Is alleen deze boom verzwakt of zijn er meerdere? Bekijk eerst de situatie voordat je naar de symptomen kijkt.

• Stress: - Bekijk allereerst eens of er voldoende water, licht en voedingsstoffen voor de boom aanwezig zijn. Teveel of te weinig kan gevolgen hebben voor de gezondheid van de boom. Bomen kunnen last hebben van een stressvolle omgeving en dat maakt ze automatisch gevoelig voor ziektes door insecten of schimmels.
• Veranderingen: - Zijn er in de afgelopen tijd ingrijpende veranderingen gedaan rondom de locatie van de boom? Dan moet je weten dat bomen tot honderden meters verderop hier nog last van kunnen hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een grootschalige verbouwing of wegwerkzaamheden in de buurt.
• Grondwaterstand: - Het kan voorkomen dat de grondwaterstand is vervuild. Dit kan in veel gevallen de basis van een probleem vormen. Een te hoge grondwaterstand bijvoorbeeld kan de wortelgroei beperken.
• Vandalisme: - Naast natuurlijke aantasting is ook vandalisme een bedreiging voor de gezondheid van bomen. In de bomen kerven lijkt onschuldig, maar hierdoor dringen infecties juist sneller binnen. De zieke bomen moeten kappen kan hiervan een gevolg zijn.

Aan deze symptomen kun je boomziektes herkennen

Heb je de omgeving van de mogelijk zieke boom goed geïnspecteerd? Dan kun je nu een diagnose stellen. Als je twijfelt of een ziekte jouw boom te pakken heeft, kun je altijd de hulp van een expert inschakelen.

• De kruin: - Verschillen in groei of kleur kan een teken van ziekte zijn. Kijk hierbij bijvoorbeeld naar dode bladeren of gebogen of gedraaide bladeren. In het groeiseizoen zouden de takken eigenlijk mooi, weelderig groen blad moeten hebben en geen bruin en broos blad. Dode bladeren zullen in de winter ook aan de takken blijven hangen in plaats van dat ze eraf vallen.
• De wortels: - Als de wortels bruin of zwart zijn kan dit een teken van problemen zijn. Tekenen van wortelschade zijn dunner wordende bladeren, slechte groei, gele en bruine bladeren tijdens het groeiseizoen en dode takken. Ga ook hier goed na of er graaf- of bouwwerkzaamheden in de buurt zijn geweest waarbij mogelijk de wortels zijn beschadigd.
• De stam en takken: - Wat betreft de stam en de takken is het belangrijk om op eventuele wonden te letten. Wonden kunnen een ingang voor eventuele infecties zijn. Let ook goed op paddestoelen die aan de voet van de boom of op de boom groeien, dit is een aanwijzing voor rot in de stam.

Schimmels

Het gevaarlijke bij schimmels is dat ze vaak wel aanwezig zijn, maar niet actief. Pas wanneer een boom verzwakt komt de schimmel in actie. Dit kan zelfs zo ver komen dat de boom compleet wordt uitgehold door de schimmel. Omdat de boom vaak al jaren in de boom leeft is het lastig om deze nog te bestrijden. Schakel dus altijd op tijd een expert in om schimmels tegen te gaan.

Insecten

Insecten kunnen kleine verwondingen of schade aan bomen toebrengen, maar ook zorgen voor grote problemen. Vooral wanneer de insecten in grote groepen beginnen te boren, kauwen of zuigen kunnen ziektes optreden. Ze ontbladeren de boom en tappen het sap af, waardoor de groei wordt vertraagd. Insecten kunnen ook ziektes van andere planten overdragen, dus schakel ook bij het doden van insecten altijd de hulp in van een expert om verspreiding te voorkomen.

Zo kun je boom ziekte voorkomen

Naast dat je er altijd voor kunt zorgen de bomen de juiste hoeveelheid water krijgen en dat ze op het juiste moment worden gesnoeid, zijn er ook nog andere dingen die je kunt doen om boom ziekte tegen te gaan. Het is belangrijk om de bomen in jouw tuin of op jouw perceel regelmatig te laten controleren door een boomverzorger, zodat op tijd kan worden ingegrepen bij een zieke boom. De ziekte kan dan worden aangepakt met een bestrijdingsmiddel of er kunnen andere maatregelen worden genomen om de rest van de omgeving te beschermen. Twijfel je over de gezondheid van jouw bomen? Doe dan altijd beroep op de hulp van een expert.